Zobacz więcej: ZDJĘCIA Z LALIBELI

Ósmy cud świata Daleko stąd, za siedmioma górami schowane jest dawne królestwo Roha. W XII wieku pobożny król Lalibela otrzymał polecenie od Boga, aby na ziemi odtworzyć skalną Jerozolimę. Przez ponad 20 lat nad tym niezwykłym zadaniem pracowało 40 000 robotników. Efekt można podziwiać do dziś: jedenaście kościołów wykutych w skale. Najsłynniejsze to Bet Giorgis (Kościół św. Jerzego) wykuty na planie krzyża i Bet Medhane Alem (Kościół Odkupiciela Świata) - uznawany za największy z monolitycznych kościołów na świecie. Lecz to nie wielkość fascynuje przybyszy lecz niezwykła atmosfera tego miejsca. Podczas niedzielnych mszy kapłani przy świecach intonują modły z wiekowych manuskryptów, pustelnicy modlą się w jaskiniach, zaś po mszy wiernym rozdawane są podpłomyki - kita. Mimo upływu lat Lalibela pozostała najmniej znanym cudem świata i duchową stolicą Etiopii. Kościoły Lalibeli Nazywane są najmniej znanym ósmym cudem świata i w pełni na to miano zasługują. Każdy z kościołów zbudowany jest według innego planu. Jedynie kilka z nich to monolity (Biete Emmanuel, Biete Gijorgis), inne są częściowo uzupełnione cegłami lub skalnymi blokami (Biete Abba Libanos). Zdaniem niektórych naukowców ściągnął z Egiptu inżynierów i niewolników. Do budowy zatrudniono ponad 40 000 ludzi, by w litej skale gór Lasta mozolnie wykuli kościoły według projektu Sidi Meskel, architekta przybyłego do tej pracy aż z Indii. Mimo, że wcześniej w Etiopii budowano już kościoły w skałach, jednak nigdy na taką skalę i tak trudne architektonicznie. Nie tylko bowiem wewnętrzna przestrzeń kościołów miała być wykuta, lecz także fasada oraz mury zewnętrzne, tak, że powstały budowle całkowicie oddzielone od skały macierzystej. Etiopscy kapłani twierdzą, że nocami w budowie pomagało tysiąc aniołów. Nie inaczej opisali to Portugalczycy, podróżnik Bermudez i ksiądz Alvarez, którzy do Lalibeli dotarli na początku XVI wieku: "Z pewnością zbudowały je anioły, gdyż praca ta wydaje się być rzeczą iście nadludzką". Zaś w zachowanym do dziś piętnastowiecznym manuskrypcie można wyczytać iż Lalibela "zebrał murarzy, cieśli, i innych, i anioły przyłączyły się do pracujących, i pracowały z nimi w dzień, nocą zaś podwójną pracę wykonywały jaką ludzie za dnia poczynili".

Do obejrzenia: • pierwsza grupa kościołów (m.in. Bet Medhame Alem, Bet Maryam) • druga grupa kościołów (m.in. Abba Libanos, Bet Emmanuel) • Bet Giorgis • kościół Nakuta La'ab (ok. 6 km. od Lalibeli) • kościół Asheton Maryam (na górze ponad Lalibelą) • targ (co sobota)

Dlaczego tych świątyń nie wzniesiono po prostu z kamiennych bloków? Nie wiadomo. Niektórzy twierdzą, iż schowane w ziemi kościoły były mniej narażone na zniszczenie w razie ewentualnego najazdu wrogów, inni twierdzą, że Lalibela w budowie kierował się otrzymanymi od Boga wskazówkami. Gdy po dwudziestu czterech latach zadowolony z siebie król kończył wiekopomne dzieło, we śnie nawiedził go Święty Jerzy. Siedzący na białym koniu, w błyszczącej zbroi, święty popatrzył mu surowo w oczy i wypominał, że wszak król zbudował jedenaście kościołów, lecz ani jednego nie przeznaczył na dom dla niego. "Sen mara" - pomyślał król po przebudzeniu, po czym o sprawie zapomniał. Lecz nie na darmo Jerzy walczył ze smokiem. I tym razem nie zamierzał ustąpić. Przez kolejnych sześć nocy przychodził we śnie do króla, zarzucając mu lenistwo w służbie Bożej. Siódmej nocy król się poddał i skruszony obiecał wybudowanie dwunastego, najwspanialszego kościoła: Biete Gijorgis. Biete Emmanuel (Kościół Emmanuela) - to największy z kościołów. Ma 33 metry długości, 23 metry szerokości i aż 12 metrów wysokości. Używany był jako kościół rodziny królewskiej. Zdaniem historyków sztuki jest on najbardziej pięknie i precyzyjnie wykonany ze wszystkich kościołów. Biete Medhane Alem (Kościół Odkupiciela Świata) - największy z wykutych w skale monolitycznych kościołów na świecie o powierzchni blisko 800m2. Wznosi się na wysokość 11,5 metra, ma długość 33,7 metrów i szerokość 23 metrów. Budowlę podtrzymuje 36 kolumn wewnątrz i drugie tyle na zewnątrz. Biete Golgota (Kościół Golgoty) - to kościół połączony wejściem z Bet Mikael. Pełen schodów, przejść i skalnych załomów posiada szczególny nastrój. Na ścianach wewnątrz Bet Golgota umieszczone są reliefy świętych, zaś według legendy pod płytą w podłodze pochowany jest sam król Lalibela. Uważa się, że miejsce to posiada leczniczą moc. Wschodnia ściana kościoła prowadzi do Grobu Adama - dawnej celi pustelników, wykutej w prostokątnym bloku skalnym i ozdobionej jedynie ascetycznym krzyżem nad wejściem. Biete Abba Libanos (Kościół Abba Libanos) - kościół zbudowany przez żonę Lalibeli - Meskel Kebra. Wzniesiony został dzięki pomocy aniołów podczas jednej nocy. Pięćdziesięciometrowy tunel prowadzi do kaplicy Biete Lehem (Kaplicy Betlejem), niewielkiej i ascetycznej groty używanej do modlitwy przez samego króla. Biete Gijorgis (Kościół św. Jerzego) - Kościół Św. Jerzego mimo, że znajduje się nieco na uboczu w stosunku do pozostałych kościołów, jest powszechnie uznawany za budowlę najwyższej klasy. Wykuty na planie symetrycznego krzyża, przypomina wieżę schodzącą w litej różowej skale na głębokość piętnastu metrów. Wszak Biete Gijorgis jest odebranym ziemi monolitem. Siedem schodów prowadzących do wnętrza świątyni przypomina o tym, iż nawet święci czasem muszą się upominać o swe prawa po kilka razy. Mimo to Św. Jerzy był tak zachwycony rezultatem prac, iż zaraz po ich ukończeniu wjechał konno przez prowadzący do kościoła kamienny tunel. Dziś każdy przewodnik może wskazać pozostałe po tym wydarzeniu ślady końskich kopyt.